Dat ‘doen’ lijkt elk jaar complexer te worden. Vreemd genoeg wordt het dan ook weer makkelijker. Je denkt: ‘Nu is het echt goed dat onze Kievit even een paar weken vrij neemt, want hoe kan iets wat complexer wordt, nou simpeler worden? Kievit is koekoek geworden!’ Niet helemaal beste Kievitklant en laten we in de laatste nieuwsbrief wel aardig blijven. Als er een klein beetje gekkigheid is, dan sta je er echt van te kijken als het plaats vindt, maar met een toenemende hoeveelheid gekkigheid ga je het juist als systeem herkennen. Je schakelt snel over naar ‘betrekkingsniveau’. Je luistert dan niet alleen naar de strekking van de gekkigheid, maar je gaat sneller over op beschouwen en het kaderen van het fenomeen. Hierdoor kan je de angel eruit halen en weer over op de dingen die belangrijk zijn voor een normaal functioneren. Deze vaardigheid leverde in 2025 wel het één en ander op. We hebben, met de focus op de Kievit-huishouding en relatief weinig echte grote aandachtsvragers, lekker kunnen doorontwikkelen.

Zo hebben wij bijvoorbeeld meer groentes gekweekt dan ooit! Er leek geen einde aan te komen. En hiermee hebben ook meer pakketten gemaakt. Niet alleen voor de Kievitklanten, maar ook voor twee andere klanten, Lekker Nassûh uit Den Haag (fruitpakketten en heel veel groenten geleverd) en voor de Baby Groentetasjes. Beiden prachtige projecten om nieuwe monden kennis te laten maken met echte groenten. We vormden dit jaar een mooie, stabiele ploeg in Katwijk, waar zowel op de verwerking als op de tuin lekker doorgewerkt kon worden met focus op de kerntaken. En zowel op de kerntaak tuinbouw, als op de kerntaak verwerking, kunnen we ook terugblikken op ontwikkeling. Dus ja, je leest het goed, niet alleen groei, maar ook verdere ontwikkeling van wat we doen bij Kievit.

Bij Kievit is de website volop in beweging. Het ‘doen’ bij Kievit wordt door soms een beetje overdreven, korte keten in uitvoering. Groenten telen, verzorgen, oogsten, de oogsten van land naar verwerking rijden, vanuit Lelystad en vanaf de tuin in Katwijk. Producten bij allerlei andere telers in het land organiseren en ophalen. Import groenten en fruit organiseren vanuit het buitenland. Mailen met Italianen, bellen met Fransen, noem maar op. Wat een logistiek! Vroege oogsten, routes langs collega’s, de vrachtwagens met tarocco’s en bananen lossen. Duizenden kratten afstapelen en verdelen. Dan heel veel porties in elkaar zetten, pakketten en bestellingen draaien, op routes zetten, check ze nog even een keertje! Oh ja, een nieuwsbrief met recepten in het pakket, een dubbele zelfs deze week! Busje laden en rijden maar weer. Dan nog de mutaties administreren en facturen maken! Dan krijgen we van deskundigen een standje voor iets, namelijk dat alleen onze klanten daar iets van merken, weer te weinig aan communicatie gedaan! Dat brengen we langzaam meer in evenwicht.

We bouwen ook verder aan goede software en een veilige ICT-structuur. Voor ons zelf, maar misschien ook nog voor nieuwe Kievitjes? Zoveel ‘Korte Ketenbedrijven’ zijn er niet die door de jaren heen overeind blijven. We denken dat we in het voorjaar weer een sprong kunnen maken in onze digitale ontwikkeling. Jij merkt er op zich weinig van en dat is eigenlijk een goed teken.

Verder hebben we ook genoten van de betrekkelijke rust na alle dynamiek van de ‘roaring twenties’. Corona, inflatie, energiecrisis, personeelstekorten. Dit jaar waren er geen schokkende zaken te melden en gezien ons hoge ‘doe’-gehalte missen wij het niet. Wij vervelen ons zelden, dus wat ons betreft houden we ook in het nieuwe jaar het een beetje overzichtelijk met focus op de volgende stap.

De wereld werd afgelopen jaar ook wat groter voor Kievit. Niet alleen vanwege andere klanten waar we nu ook pakketten voor samenstellen, maar ook vanwege de kwestie Jongerius. Hierdoor zat ik als onderenmer van een ‘onder de radar-doe-bedrijf’ opeens in de voorhoede van de sector. Er zijn velen die daar naar verlangen, maar zoiets moet wat mij betreft vooral functioneel zijn. Op zich zou het best kunnen dat er wat bestuurswerk, indien nuttig, uit voortvloeit. Je merkt wel dat wat tuindersnucherheid al snel wat toevoegt aan een boardroom (duur woord voor een kamer waar besluiten worden genomen). Die tuindersnuchterheid ontstaat als je regelmatig met je vingers in de aarde zit. Wie weet ontstaan er voor jou ook weer kansen in 2026 om het nuttige (groenten oogsten en gratis earthing) met het aangename te verenigen (ook groenten oogsten en earthing).

 De tuinbouw, ook die was best mooi in 2025. Na wat natte seizoenen, was het nu weer een tamelijk droog seizoen. Voor sommige landbouwsystemen is een nat seizoen echt een drama, wij kunnen er relatief goed tegen. Niet al te veel regen werkt wel een stuk prettiger en uiteindelijk is het ook makkelijker om de planten gezond te houden. Voor de natuur is meer regen wel erg wenselijk.

Na vele jaren van investeren in de bodem hebben wij een buitengewoon weerbare bodem gekregen. Veel bedrijven noemen zich tegenwoordig ‘regeneratief’: de natuur wordt zogenaamd hersteld. Soms gebeurt dat inderdaad, soms is het een holle kreet, want anders dan ‘biologisch’ mag iedereen dit van zichzelf vinden. Wij zijn naar objectieve maatstaven behoorlijk regeneratief. Na zeven jaren de bodem met de hand te hebben losgemaakt, hebben we zowel in Katwijk als in Lelystad (4e jaar) bijna niets meer nodig om de bodem in het voorjaar klaar te leggen. Mechanisch en biologisch geweld, wat ploegen of spitten is, is nauwelijks meer nodig, omdat de bodem in balans is. Als het hard regent ligt er bij ons zelden nog een plas op het land, terwijl dat vroeger zeker het geval was. In de winter kun je ook gewoon op het land lopen, zonder dat je wegzakt. Dat beste mensen, is regeneratieve landbouw in de praktijk. We zijn er van overtuigd dat dit ook betere groenten oplevert. We gaan proberen dat om te zetten in feiten. Je snapt dat dit de pakketprijs spectaculair omhoog gaat stuwen! Neen, wees niet bang, goede groenten tegen een redelijke prijs, dat is altijd één van onze doelstellingen geweest. Daarmee onderscheiden we ons van heel wat andere regeneratieve aanbieders.

De kostprijs is overigens wel een zorg in de biologische tuinbouw. Geen glyfosaat maar mensen, dat is het credo. Maar mensen, daar zit belasting op en een flinke ook: loonbelasting. Daarna ook nog sociale premies, pensioenverplichtingen en noem de hele santekraam maar op. En glyfosaat? Daar zit geen enkele heffing op! Dat gaat wel over enkele decennia ons drinkwater onbetaalbaar maken. Dit is geen mening van een duister complotkoesterend genootschap, maar van de waterschappen. We houden het natuurlijk wel gezellig in de laatste nieuwsbrief van het jaar, maar hier gaan je duurzaamheidsharen wel van overeind staan. We maken ons echter niet kwaad, wij verwonderen ons slechts. Tenminste, dat was mijn voornemen van pakweg een jaar geleden. Verwondering te over in deze mistige tijden. Wij focussen ons op verbetering en ontwikkeling.

Die arbeid, je wilt enerzijds best dat de lonen omhoog gaan, maar de prijs van de bioproducten stijgen niet mee. Dat is dus echt spannend in een arbeidsintensief proces. We moeten daarom nu volop inzetten op technische ontwikkelingen. Huizenhoge machines die langzaam over ons land glijden? Nee hoor! We gaan zelfs in elegantie toenemen. We gaan vol op de electronische werktuigdragers, die ook in staat zijn de bodem te bewerken vanaf vaste rijpaden. We gaan verder bouwen aan precisie in de landbouw, wat de bodem verder zal ontlasten en het werk lichter maakt. We zijn er erg blij mee.

Verder is in het afgelopen jaar het inzicht gegroeid, mede ook door een super interessant symposium in Leiden, dat de bodem te vergelijken is met het bioom van je darmen. Gaat het daar goed (omdat je suiker en bewerkt voedsel gaat minderen in 2026 en meer groenten en fruit van Kievit gaat eten), dan ben je veel gezonder. We hebben de bodem enorm opgebouwd in de afgelopen jaren en nu gaan we ons verder verdiepen in het bioom ervan. Dus er ontstaat voor 2026, mede door jouw lidmaatschap een mooi beeld: Supergroenten van een superbodem, mede makkelijk gemaakt met super-elegante machines die lichtvoetig over vaste rijpaden bewegen. Louter lachende mensen met hagelwitte tanden, de hond en de kat die vredig in één mand liggen, overdag schijnt de zon, in de nacht wordt de aarde gekust door zachte regendruppels en noem het maar op.

Maar nu eerst: vakantie! Twee weken op zachte wijze enkele uurtjes per dag het land vertroetelen en verder gaan we de wereld even wat kleiner maken. Hoewel kleiner, er dreigen ook nog een paar goede feestjes, want naast mooie werken dient het leven en de vriendschap ook gevierd te worden. We zijn echt blij dat zoveel mensen zich aan Kievit willen verbinden, voor hen gaan we in de eerste week van januari weer aan de slag! Fijne feestdagen gewenst!