Dappere prei weerstaat weer en wind!
29 januari 2025
Ach, in 1963, toen had je pas winter! De hel van het Noorden, je beker hete chocolademelk veranderde binnen 30 seconden in een magnum zonder stokje! Ook de winter van ’96-’97 mocht er zijn, en die pakte ik mooi even mee, in het eerste jaar van Kievit! Geen stuiver op de bank, geen enkel zicht op een eigen landbouwavontuur en ook bijvoorbeeld geen rijbewijs. Weet je wat? Ik begin een tuinbouwbedrijf met thuisbezorging! Nota bene vanaf Dwingeloo begonnen we toen, want daar lag de onverwachte kans. Op het biologische land van vriend Maarten met een eigen klantenkring met pakketten. Van de overschotten maakten we pakketten voor Leiden en omstreken en Kievit was geboren.
We sliepen in een caravan en die winter, dat was me er eentje. De temperaturen doken onder het vriespunt vanaf december en het ging steeds harder vriezen. Overdag pakten we Chinese kool in en die werd tijdens het inpakken glazig. Zou de Chinese kool iets mankeren? Jawel, hij bevroor tijdens het inpakken! En die caravan, na een lange dag van afwegen en inpakken, daar viel ook wel wat op af te dingen. Vermoedelijk dook de binnentemperatuur daar in de nacht naar min 10 graden. Enfin, dat vond zelfs de prei destijds helemaal niets!
De prei van eigen land is alweer een tijdje op. Dus we hebben diverse preivrienden in het land die voor ons zorgen voor de continuïteit. Als je denkt, die prei van Kievit zelf is toch eigenlijk het mooist, dan moeten we binnenkort een keer praten over serieuze fundraising, want dan hebben we extra land nodig. Maar terug naar de prei, herinneringen en vergezichten doen mij wel hevig afdwalen in deze nieuwsbrief! Want het onderwerp was dat die dappere prei zich zo staande houdt in donkere dagen!
Want zo is het wel: slechts weinigen leven zich in het lot van de wintergroente! En terwijl bijna alle groenten al vóór de winter jammerend het veld hebben verlaten! Sommigen al in september, de meeste in oktober, november. En dan gaan een aantal stug door. Spruiten, boerenkool, die inmiddels legendarische King January kool en dus die prei. Dapper in weer en wind, volhardend in hun queeste het voorjaar te halen! Het geheim? Het zijn tweejarige planten. In het eerste jaar bodymass kweken, als een soort plantaardige sportschoolbezoeker; pump up the volume. Dan de winter door en in het voorjaar bloeien en vrachten vol zaad produceren! Je ziet de prei al een soort van ui-achtig zwijmelen bij het idee! ‘Die winter, die kom ik wel door en dan en dan, het voorjaar!’ En dan – in jouw opdracht (tja economie is sturing..)-, wordt alle illusie weggenomen! Weggerukt mag ik wel zeggen. Niets nageslacht, niets voorjaar, niets lekker warm zonnetje in april, maar de hitte van roerbakken in olijfolie! Ik weet niet hoe het jou vergaat, maar nu ik werkelijk even de moeite neem om me een keer te verdiepen in die prei, hou ik het niet meer droog.
Geen zware machines op het land van Kievit, heeft het zin?
Jawel, beste Kievitvriend of -vriendin! En, zonder zware machines, steken we er behoorlijk wat extra werk in, vooral in het voorjaar. Dus binnenkort draaien de kruiwagens met compost overuren en is het zometeen met de grelinettes, onze woelvorken werken om de grond los te maken. Een grelinette steek je in de grond, je trekt hem naar achteren en de grond wordt losgewoeld en niet omgedraaid. Dat is bij spitten of ploegen wel het geval. Wat gebeurt er met ploegen? Allereerst heb je een forse trekker nodig. Je maakt de grond met ploegen boven los en beneden wordt hij juist aangedrukt. Het is snel, het ruimt lekker op, maar het bodemleven vindt het een stuk minder leuk. Bovendien wordt de structuur aardig fijn gedrukt en dat is weer niet goed voor de waterhuishouding en de plantenwortels. Enfin, hard werken dat grelinetten, maar het resultaat mag er zijn. We hebben nu echt een fantastische structuur, en het lichte zand van 2018 is veranderd in mooie donkere grond. Het organische stofgehalte is gestegen van 1-1.8% naar 3.7-4.0%! Als ik dat collega boeren en tuinders vertel slaan ze steil achterover. Normaal is bijvoorbeeld een groei van 1.8 naar 2.3% in pakweg 30 jaar tijd. Dus onze aanpak werkt. Dit is trouwens ook pure CO2 opslag, dus tel uit je winst. Fijn dat je klant bij ons bent, dan kunnen we dit soort methodes verder ontwikkelen en langzamerhand gaan publiceren. Regeneratieve landbouw èn goede productie in één pakket!