Introspectie in de herfst

De zomer heeft een beetje iets manisch in de tuinbouw. Lange dagen, hoge groeisnelheden en een hoge zorgintensiteit. Je cijfert jezelf dan als tuinder eigenlijk een beetje weg. En weet je wat, laat dat ‘beetje’ maar zitten. Je cijfert jezelf soms echt helemaal weg. Veel tuinbouw-collega’s bewegen in dit jaargetijde dan ook wat langzamer: de snelheid mag en moet even naar beneden. En na dat hollen in de zomer, zijn er voor elke tuinder, zeker met flinke dynamiek (weer, mens/maatschappij, economie)  wel wat bezinningsmomenten wenselijk. En dan komt gelukkig september! Dat is op Vrije Scholen het moment dat het Sint Michaëlsfeest wordt gevierd. Michaël verslaat de draak, die staat voor het kwade. Op zich wel een mooi detail, hij doodt hem niet, maar wijst hem zijn plek. Immers, je wilt het jaar erna natuurlijk ook graag nog Sint Michael kunnen vieren. De ‘draak’ in ons eigen leven bestaat natuurlijk ook. De zaken waar je geen grip op krijgt, waar je tegen aan loopt. In deze tijd krijg je de ‘ijzerkrachten’ om hier korte metten mee te maken. Ik doe dit natuurlijk niet omdat dit moet van de Vrije School, maar elke septembermaand voel ik wel mijn persoonlijke en professionele draken-beteugelmomentje. Meer vorm- en daadkracht om orde op zaken te stellen, heerlijk!

Voor technocraten onder ons is dit mogelijk een teleurstelling (of drakenmomentje): de verticale landbouw (met kunstlicht en kunstmest) stort in elkaar!  Wij brave bio-tuinders worden met enige regelmaat in de toekomst overbodig gemaakt: soms is het door het voedselbos, wat alle landbouw overbodig maakt (met beukennootjes in plaats van bloemkool) en dan is het weer verticale landbouw, zonder grond, met lampen en water. Juist, dat zal ons vast vitale voeding brengen. Dat laatste durf ik te betwijfelen, we weten helemaal niets van voeding en wat vitaliteit is. Waar de aanhangers van verticale landbouw nu wél achter komen, dat zonlicht wel heel erg goedkoop is vergeleken met de huidige stroomprijzen. Dus met deze energieprijsfluctuaties is het mogelijk exit verticale landbouw.
Er zijn ook wetenschappelijke verkenningen die erop wijzen dat hoge input van machines en intensieve technificering van de landbouw vooral efficiënt is, zolang je de grondstoffen en energie die nodig zijn voor deze techniek niet meetelt. Zo zie je maar weer, een paar stoere mensen in Katwijk, een goede aanpakspirit, daar kom je gewoon nog steeds heel ver mee. We hebben zeker nog een weerbestendigheids evaluatie te gaan, maar dat draakske schrikt ons niet af.

Oogsten in de regen

Soms heb je van die jaren dat de zomer niet van de grond komt. Dan blijft het regenen in juni of juli en dan snak je naar de witte stranden van een tropisch eiland (nooit geweest, dan zijn ze des te mooier). En dan moet je de regen in voor de oogst. De ochtend is donker, de regen nat, de wind koud. En dan denk je; ‘Die draak komt toch pas in september?’ Welnee, die is er natuurlijk ook in juni, maar dan in je hoofd. Beteugelen is pas september. De regen is gewoon de regen, zoals altijd, maar jij zit jezelf te beklagen dat je er in zit. Nou, dat was in een rotzomer. Deze nieuwbakken Kievit-opa geniet nog steeds van een fris nat pak! De draak van dit jaar was namelijk een hele hete, droge draak.