Lentevreugd!
14 maart 2024
Na een indrukwekkende hoeveelheid donkere dagen in het najaar en de winter, voelen de warme lentedagen nu als een bevrijding. Nooit meer somber weer! Lachende mensen, wapperende vlaggen en ongetwijfeld een geboortegolf over negen maanden. Het mag de pret niet drukken. Op de tuinbouw voelt het als het startschot. Sinds lange tijd hebben we ook weer een mooie oogst spinazie uit de kas. Dus als losgelaten koeien zo blij springen we in het rond. Gelukkig wel zonder die hinderlijke uiers.
Je moet voor veel teelten vooraf je startweek bepalen. Immers voor veel gewassen is ‘planten’ de standaard. En plantgoed komt niet uit een fabriek, dat moet je vooraf bestellen, maanden voordat je begint met het seizoen. Voor veel teelten is week 10-11 wel een mooi begin. Je bladgewassen kunnen rondom begin/half maart wel de grond in. Ook de tuinbonen, vooraf gekiemd in onze warme badkamer, tot verontwaardiging van onze dochters. ‘Leuk die hobby, maar niet in ONZE douche’. Je hebt eigenlijk geen idee waar je aan begint als je een kinderwens uitspreekt. Het lijkt soms uiteindelijk nog het meeste op een assertiviteitstraining van pakweg een kwart eeuw. ‘Volgens mij wordt de douche zo ongeveer betaalt met deze bonen, jongedames’.
Op het land plukken we de vruchten van onze toch wat eigenwijze landbouwmethode: die van de niet-kerende grondbewerking. In Katwijk hebben we onze grond in vijf jaar fantastisch vruchtbaar gekregen. Sommigen noemen dat regeneratief, maar dat woord wordt te pas en te onpas ingezet. Wij zien een enorme sprong in organische stof, het bodemleven neemt toe en alle vochtproblemen lijken opgelost. De bodem is stevig en kan goed omgaan met bakken neerslag. En dat is ook het doel, want er zijn uitdagingen te verwachten met zowel droogte, als neerslagoverschotten.
De ‘normale’ landbouwbedrijven, ook de meeste bio-bedrijven, ploegen of spitfrezen de grond. De grond wordt dan gekeerd en veel bodemleven wordt dan verteerd, omdat het redelijk door elkaar wordt gehusseld en eigenlijk weer sterft. Hierdoor komen er wel weer voedingsstoffen vrij, dus het gewas groeit dan best aardig. Alleen de bodemopbouw gaat niet zo snel vooruit. Dat wordt nog erger als er kunstmest wordt gebruikt of als er met zware machines wordt gewerkt.
De opbouw van het bodemleven is ook een bijdrage aan de vitaliteit van een stuk land. Meerdere insectensoorten kunnen er leven, CO² wordt opgeslagen en de bodemerosie is nihil. Bodem-erosie is één van de grote bedreigingen van de voedselproductie, net als het opraken van grondstoffen voor kunstmest, met name fosfaat. Dus het is wel degelijk zaak van belang om kleinschaliger te werken en meer aandacht te besteden aan de ontwikkeling van systemen. Bij Kievit telen we niet alleen een mooi deel van je groentepakket, maar we steken ook veel geld en tijd in onderzoek en ontwikkeling. Zo zijn we trots op de resultaten tot nu toe en hebben diverse experimenten voor het nieuwe jaar op de plank liggen. Je maakt dit mede mogelijk door gewoon te knagen bij Kievit, leuk hè?
De niet kerende grondbewerking voeren we in Katwijk uit met grelinettes, de woelvork. Anderhalf hectare maken we los met de hand! Zover wij weten gebeurt dat nergens op zo’n schaal. En wat doet de grond het er goed op. Op ons tweede, iets kleinere veld in Lelystad, hebben we meer tijd en ruimte voor onderzoek en ontwikkeling, alleen daar zijn minder handjes. Zo werkt dat in een lege polder, veel grond, weinig handjes. Bovendien is de grond daar wat zwaarder, dat maakt ook verschil. De grelinettes zijn daarom daar moeilijk uitvoerbaar, maar het is ook goed om te kijken of je dit niet keren met machines voor elkaar krijgt. In Lelystad werken we met een licht trekkertje en ook daar hebben we nu al merkbaar een veel betere bodemstructuur, die aanmerkelijk sneller opdroogt.