Met de buitengewoon grondvriendelijke aanpak die we hebben, kan er al meer dan eerst. De bodem is weerbaarder en onze elegante, kleine machines zakken natuurlijk niet zo diep in de grond dan de grote trekkers. Een voordeel van grote trekkers is natuurlijk dan weer wel dat je veel vaker je zin krijgt. Als het je niet zint, dan is inmiddels zwaaien met je sleuteltje genoeg. Echter, als wij de snelweg opgaan met onze tweewielige trekker, die maximaal vijf kilometer per uur kan, dan heb je pas écht een file. Mogelijk dat we hiervoor nog een reden zoeken. Echter, ik dwaal weer af, een trekker is primair toch nog steeds een krachtig hulpmiddel om voedsel te verbouwen en in Katwijk heeft die van ons twee wielen en weegt 250 kilogram en dat is bijna niets.

Weerbaarheid tegen grotere fluctuaties van water wordt steeds belangrijker. Lichte machines zijn daar wat ons betreft beslist één onderdeel van. Wij kunnen met onze kleinschalige, maar productieve landbouw nog planten, oogsten en een nieuw veld prepareren als de grootschalige landbouwbedrijvers allang de kantine in geregend zijn. En we doen er goed aan om nog veel verder te ontwikkelen in deze weerbaarheid. Wordt vervolgd.

Weerbare mensen
Ook mensen dienen na te denken over hun eigen verduurzaming. Je lijf is niet gemaakt om een passief bestaan te hebben. Je scharnieren, spieren en organen hebben dagelijkse beweging nodig om de inwendige onderhoudssystemen goed te laten werken. Na 100.000 jaar intensief bewegen, zijn wij revolutionair passief geworden. Dus iedereen heeft pijntjes. We zijn bij een passief leven eigenlijk als een roestige fiets, die, als ‘ie eindelijk weer (met bruine ketting) in beweging wordt gezet, piept en kraakt van jewelste. Het ‘grappige’ is dat je lijf makkelijk went aan minder gezonde gewoontes en daar gewoon braaf naar gaat staan. Dus bij passief leven levert toch bewegen ongemak op. Allicht, het roest wordt spreekwoordelijk losgebikt. Zo doet mijn schouder flink pijn in de winter, dan is er minder werk. Deels valt er wat af te dingen op het ontwerp, maar deels doe ik er goed aan om mijn schouder even goed te ontroesten. Met de hand compost verspreiden is dan het beste wat ik kan doen. Hij zeurt soms nog steeds, maar echt veel minder zonder de composttheorie. En we besparen weer een zware trekker en zo komt alles weer bij elkaar.

Veel oude boertjes uit de hele wereld, kunnen je veel leren over je lijf. Overal zijn er wel theorieën uit de praktijk, dat je een keer per week, of elke dag bijvoorbeeld een kwartiertje, even over je comfortzone moet stappen en dan je lijf even op zijn of z’n donder moet krijgen, zodat je even goed gaat zweten. Ik ben daar heilig in gaan geloven. Door een beetje je grenzen te zoeken, zonder te overdrijven, blijf je beter in conditie en soepeler van lijf en leden. En uiteindelijk ben je dan in de avond ook met grotere voldoening even rozig en lui in de avond.

Het lijkt mijn geen overbodige luxe om daar een vak op school van te maken. Lichaamsbewustzijn en onderhoud en gebruik van je lijf. En nee, dat wordt een les zonder wierook.