Verwondering
28 februari 2017
Lukt het de moderne consument nog wel een beetje om zich te verwonderen over de planten die ons voedsel verschaffen? Die vraag dient zich aan in een tijd waar verwondering vooral achter grote en kleine beeldbuizen lijkt plaats te vinden. En op die beeldbuizen lijken steeds grotere trucs te moeten worden uitgehaald om nog een beetje verwondering te kunnen oogsten. Misschien is verwondering wel aan inflatie onderhevig.
Ondertussen wordt ons eten juist heel rationeel benaderd. Het wordt gewogen, gekeurd en op prijs vergeleken. En er wordt voor gezorgd dat dit goed lukt, er worden landbouwgewassen zo gekweekt en veredeld dat uniformiteit en goede opbrengst optimaal zijn. Daar zitten zeker ook goede zaken aan: zo kun je het voedsel makkelijk ordenen en organiseren. Maar komen we nog wel toe aan een gewone simpele, maar verder volkomen terechte verwondering over een ‘simpele’ en bontkleurige wortel?Er zit namelijk een echte schatgraverservaring aan de teelt! In het voorjaar wordt het land geprepareerd. Daar kun je een heel boek over schrijven, een ander keertje misschien. In het kort probeert de tuinder een mooi bedje te prepareren voor de kleine wortelzaadjes. Ze worden heel precies op de vochtige, egaal losgemaakte aarde gelegd. Zo, dat ze goed ontkiemen en gelijk stevig in de grond staan. Je mag niet te dik zaaien en uiteraard ook niet te dun. Het moet niet te nat zijn en ook niet te droog. Eigenlijk komt het vanaf het begin al tamelijk precies met zo iets eenvoudigs als een peentje.Enfin, het fijne peenplantje ontkiemt en begint te groeien. Dat is eigenlijk al een wonder op zich. Het zaadje vouwt open en er komt een steeltje uit met twee opstartblaadjes waar het minuscule plantje meteen zonne-energie mee vangt. Daarna komen de eerste echte peenblaadjes te voorschijn. Fijn geveerd en regelmatig. Geen plomp stuk bladgroen, van doe maar zoveel mogelijk zonne-energie op zo snel mogelijke wijze. We leven immers in een efficiënte tijd en we hebben immers geen tijd voor onzin. Neen hoor, niets van dat. Het fijne geveerde blad zorgt voor een groei die precies goed is voor onze lekkere worteltjes. En die fijne blaadjes, trekken ook hele verfijnde insecten aan, zoals een echte dame, de koninginnenpage! Ooit heb ik een soort mix van karate en yoga uitgevoerd om deze vlinder in de lucht te fotograferen. Fijne blaadjes trekken dus fijne dames aan en de peenplant groeit verder.Later in het seizoen, gaat het loof iets achteruit en vermindert de groeikracht. De energie wordt gezet in het afrijpen van de wortel. Moet het een verse bospeenwortel worden, dan oogst je net voordat het loof afrijpt nog met frisgroen loof. Wil je een bewaarpeen kweken, die je bijvoorbeeld ook nog in februari-maart kunt consumeren, dan laat je de wortel verder afrijpen en alle energie van het blad wordt dan de wortel ingetrokken, zodat deze optimaal het seizoen kan afronden en de winter in kan gaan om volgend jaar te bloeien. Je raadt het natuurlijk al, niets geen bloei, de pan in van de Kievit-klant, dat is de bedoeling! En met dat doel, wordt de oogst ingezet. Stel je voor: het groenbruine loof, het veld in het najaar, de boer met zijn spitvork of heden ten dage zijn oogstmachines.En dan wordt de grond geopend. Alles is groen, bruin of heeft andere herfsttinten. En dan komt er, als een geboorte, een spectaculaire kleur te voorschijn! Oranjer dan oranje! Of met onze regenboogpeen, geler dan geel! Dieprood, of wit. De grond opent zich en als een schat komt de peen tevoorschijn. Vele kilo’s, kisten vol. En niet alleen met indrukwekkende kleuren, ook de geur is een geweldige sensatie. En dat is het ongekende mirakel van de peen, dat ik graag even met je wilde delen en waarom ik vroeger al mijmerde over tuinder worden. Dus laat even varen, die gezondheid, het nut, de ratio, je dieet. Verwonder je weer eens over de gewone schoonheid van een peentje. Het mag best stiekem, je collega’s komen er vast niet achter.